اکران، نقد و بررسی مستند «تاریخ صدور» با حضور عوامل فیلم در دانشکده

در این نشست که دوم دی‌ماه برگزار شد، مجید عزیزی، کارگردان مستند سینمایی «تاریخ صدور» پس نمایش این مستند گفت: نزدیک به دو سال پیش ما با کمک بخش پژوهش خانه مستند به سوژه این مستند رسیدیم و از همان زمان بود که خانم داودی کار‌های پژوهشی این مستند را آغاز کرد.

وی ادامه داد: موضوع شکاف نسل‌ها موضوعی بود نه تنها برای مخاطب، بلکه برای خودم نیز مهم و جذاب بود، امروزه اگر سری در جامعه بچرخانید می‌بنید که موضوع شکاف نسل‌ها چقدر محسوس است. به نظرم ساخت یک مستند با موضوع ارتباط دهه‌های مختلف پس از انقلاب اسلامی با یکدیگر، بسیار ضروری بود و جالب است که تاکنون هیچ مستندسازی به سمت آن نرفته بود.

سپس فاطمه داودی نویسنده و پژوهشگر مستند «تاریخ صدور» بیان کرد: پژوهش وقتی برای ساخت یک مستند انجام می‌شود، دنیای متفاوت‌تری نسبت به سایر پژوهش‌های علمی پیدا می‌کند. مهمترین اصل در پژوهش این است که شما بدانید که برای چه کسانی می‌خواهید صحبت کنید.

وی ادامه داد: یکی از بازخورد‌هایی که ما از مخاطبانمان در جشنواره سینما حقیقت دریافت کردیم، آن بود که حال مخاطبان بعد از تماشای این مستند خوب می‌شد؛ اما سوالاتی را که در این مستند، مطرح شده بود را نیز به خوبی دریافت کرده و نسبت به آن دغدغه پیدا کرده بودند. هدف اصلی ما از ساخت مستند «تاریخ صدور» نیز همین بود؛ ما تلاش کردیم که یکسری از سوالات را پیشروی مادران و پدران حال حاضر کشورمان قرار دهیم تا آن‌ها در تربیت فرزندان خود توجه و دقت بیشتری داشته باشند.

عزیزی خاطر نشان کرد: ما در مستند «تاریخ صدور» تقریباً درباره همه مردم ایران صحبت کردیم، چرا که همه کسانی که در این مستند حضور داشتند، نمایندگان دهه‌های ۵۰، ۶۰، ۷۰ و ۸۰ بودند. در جشنواره سینما حقیقت همه درباره این مستند صحبت می‌کردند و درباره موضوعاتی که این مستند مطرح شده بود، سوال داشتند. این یعنی ما کارمان را به درستی انجام داده‌ایم و این مستند توانسته است مخاطب را درگیر کند.

وی ادامه داد: البته کسانی هم بودند که این مستند را نپسندیدند و این هم بخشی از کار ما است. وقتی در حوزه رسانه کار می‌کنید، به هیچ عنوان نمی‌توانید همه با اثرتان راضی کنید و همیشه یک اثر موافقان و مخالفانی را دارد.

این کارگردان سینمای مستند گفت: برای یک فیلمساز همیشه دغدغه این است که چه فرمی را برای روایت موضوعات گوناگون انتخاب کند که هم بتواند اهدافش را با آن فرم پیش ببرد و هم برای مخاطب جذاب باشد و او را خسته نکند. در فرمی که ما برای ساخت مستند «تاریخ صدور» انتخاب کردیم، عموماً از تصاویر آرشیوی استفاده می‌شد؛ اما ما برای اولین‌بار این قالب را شکستیم و در این مستند از ویدیو‌های بسیاری که خودمان ضبط کرده بودیم نیز استفاده کردیم. ما علاوه بر نسخه سینمایی «تاریخ صدور»، یک نسخه پنج قسمتی نیز تدوین کرده‌ایم تا به زودی از شبکه‌های تلویزیون نمایش داده می‌شود.

داودی نیز بیان کرد: حرف‌های مغفول مانده در این حوزه آنقدر زیاد است که شاید بتوان یک مستند ۸۵ دقیقه‌ای دیگر نیز درباره این موضوع ساخت، کما این که ما در حال حاضر نیز اطلاعات جامعی را داریم که بشود یک مستند مستقل دیگر نیز درباره این موضوع تولید کرد.

وی ادامه داد: کار پژوهش برای این مستند، بسیار دشوار بود؛ چرا که هیچگونه مقاله، پایان نامه و حتی برنامه‌ای درباره این موضوع ساخته نشده بود، تنها منبعی که ما برای پژوهش این مستند در اختیار داشتیم، کتاب‌های این حوزه بود و همین امر باعث شد که کار پژوهش این مستند، بیشتر طول بکشد. شاید سخت‌ترین بخش ساخت این مستند آن بود که باید مخاطب این مستند را توده مردم در نظر می‌گرفتیم. متاسفانه در کشور ما نظام درجه بندی سنی برای آثار وجود ندارد و به همین خاطر بچه‌ها به تماشای آثاری که مناسب سنشان نیست می‌نشینند.

عزیزی خاطر نشان کرد: فیلمی که مرحوم عباس کیارستمی در سال ۶۷ در یکی از مدارس ضبط کرده و مصاحبه‌ای که با بچه دبستانی‌های آن زمان داشته است، دقیقاً نقطه رو به روی بچه دبستانی‌های حال حاضر کشورمان است. در آنجا وقتی آقای کیارستمی از بچه‌ها می‌پرسد که تشویق یعنی چی؟ آن‌ها معنای تشویق را به درستی نمی‌دانند، حال وقتی ما از بچه دبستانی‌های حال حاضر پرسیدیم که تنبیه یعنی چی؟ آن‌ها معنای تنبیه را به درستی نمی‌دانستند.

علیرضا حسینی پاکدهی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات، نیز در ادامه این نشست گفت: مستند «تاریخ صدور» را دوست داشتم و از آن استفاده کردم؛ اما چند نکته درباره آن دارم. نخست این که عنوانی که برای این مستند انتخاب کرده‌اید، عنوان خوبی نیست و نمی‌تواند کل مستند شما را نمایندگی کند. این مستند در همان ابتدا به مخاطب حرفه‌ای می‌گوید که قرار نیست شاهد یک حقیقت صرف باشید، بلکه قرار است حقیقتی که در نظر فیلمساز است را مشاهده کنید.

وی ادامه داد: به نظرم باید در این مستند با نگاهی جامعه‌شناسانه‌تر به موضوعات می‌پرداختید؛ اما در کل ساخت چنین مستند‌هایی نیاز امروز کشور ما است و به شما برای ساخت این مستند، خسته نباشید می‌گویم.

منبع خبر: عطنا