انتشار کتاب «نظریه و نقد ادبی» نوشته دکتر حسین پاینده استاد نظریه و نقد ادبی
برخی از رویکردهای نقادانۀ معرفی‌شده در این کتاب عبارت‌اند از: ساختارگرایی، روایت‌شناسی، نقد لاکانی، نشانه‌شناسی (رویکردهای سوسور، پِرسْ و بارت)، روانکاوی، مطالعات زنان، تاریخ‌گرایی نوین، پسامدرنیسم، مطالعات فرهنگی، فرمالیسم، نظریه‌ی دریافت و …
در کشور ما معمولاً معنای درست و دقیقی از «نقد» مستفاد نمی‌شود. دست‌اندرکاران فعالیت‌های ادبی غالباً بین «مرور و معرفی» (ریویو)، «تحلیل» و «نقد» تمایز نمی‌گذارند و هر نوع نوشتاری را که نویسنده در آن نظری راجع به متنی ادبی اظهار کرده باشد، به غلط مصداق «نقد» می‌پندارند.
فقط از راه شناساندن نظریه‌های علمی نقد ادبی و نحوه‌ی کاربرد عملی آنهاست که می‌توان به این برداشت‌ها و توقعات نادرست پایان داد.
کتاب «نظریه و نقد ادبی؛ درسنامه‌ای میان‌رشته‌ای» با همین هدف، مجموعه‌ای از پُرکاربردترین نظریه‌های نقادانه را به پژوهشگران این حوزه می‌شناساند.
این نظریه‌ها عبارت‌اند از: فرمالیسم (نقد نو)، روانکاوی، ساختارگرایی، روایت‌شناسی، نقد اسطوره‌ای‌ــ‌کهن‌الگویی، تاریخ‌گرایی نوین، نقد لاکانی، مطالعات زنان، نشانه‌شناسی شعر (رویکرد ریفاتر)، پسامدرنیسم، مطالعات فرهنگی، نشانه‌شناسی (رویکرد سوسور، پِرْس و بارت)، نظریه‌ی دریافت و نقد واکنش خواننده.
هر یک از فصل‌ها چهارچوب ثابتی به شرح زیر دارد:
- ملاحظات کلی دربارۀ نظریه‌ی همان فصل
- اصول و مفروضات بنیادین آن نظریه
- روش‌شناسی نقد با آن نظریه
- متونی که برای نقد شدن با آن نظریه مناسب‌ترند
- پرسش‌هایی که منتقدانِ پیرو آن نظریه می‌خواهند پاسخ دهند
- مزیّت‌ها و محدودیت‌های آن نظریه
- رهنمودهایی درباره‌ی نگارش نقد با آن نظریه
- نمونه‌هایی از نقد عملی بر اساس آن نظریه
- مرور نمونههای نقد
- اصطلاحات کلیدی آن نظریه
نقد ادبی در این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای به مخاطب معرفی شده و لذا نویسنده کوشیده است تا هم در شیوۀ طرح مباحث و هم در نمونههای نقد عملی، کتاب حاضر بتواند نیازهای دانشجویان در رشته‌های مختلف ادبیات و علوم انسانی را پاسخ دهد.
به همین دلیل، در این کتاب علاوه بر کاربرد نقد در حوزه‌ی مطالعات ادبی، مباحثی درباره‌ی معماری، تحلیل عکس، تحلیل تصاویر فضای مجازی، نقاشی، فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی و غیره مطرح شده‌اند.
نظر شما :