محمدمهدی فرقانی در گفت گو با ایسنا : محدوده ملاحظات امنیتی را در انتشار خبر مشخص کنید

مهدی فرقانی در گفت‌وگو با ایسنا درباره شیوه درست انتشار اخبار در رسانه‌ها اظهار کرد: برای هر رسانه‌ای مهم است  که بتواند اعتماد مخاطبان خود را جلب کند و این اطمینان را به او بدهد که حقایق را به صورت کامل و درست و در زمان مناسب در اختیار او قرار می‌دهد. این روند می‌تواند به شکل‌گیری شناخت و آگاهی در مخاطب کمک کند و ارتقای سطح شناخت و آگاهی در جامعه می‌تواند توانمندی ایجاد کند و تصمیمات بهینه‌ای را در لحظات حساس اتخاذ کند. بنابراین اصل بر این است که اطلاع‌رسانی شفاف، به‌موقع، دقیق و درست باشد و از تحریف، دستکاری و جهت‌دادن به حقایق که آن را در تئوری ارتباطات به اسم چارچوب‌بندی می‌شناسیم خوددداری کند. هر نوع تحریف، دستکاری و جهت دادن می‌تواند نوعی تجاوز به حقوق مخاطب، جامعه و مردم تلقی شود. البته رسانه‌ای که خود را به عنوان رسانه ملی معرفی می‌کند صرف‌نظر از ملاحظات حرفه‌ای که باید رعایت کند، یک‌سری ملاحظات سیاسی و امنیتی هم ممکن است داشته باشد بنابراین آن را با رسانه بخش خصوصی یا رسانه خارج از کشور نمی‌توان ارزیابی کرد.

او با تاکید بر ایجاد توافق نسبی درباره ملاحظات امنیت ملی و منافع عمومی، بیان کرد: نمی‌توان همان توقعی که از رسانه مستقر در خارج از کشور وجود دارد از تلویزیون هم داشت. طبیعی است که ملاحظات امنیت ملی و منافع عمومی در شکل‌گیری اخبار رسانه‌های خارج از کشور به آن معنایی که ما می‌شناسیم، وجود ندارد. بنابراین نباید این رسانه‌ داخلی و خارجی را با یکدیگر مقایسه کرد. اما این‌که انتظار داشته باشیم حقیقت را به‌موقع، درست و دقیق بشنویم، معقول و منطقی است. رسانه‌ای که متعلق به کلیت نظام است باید جایگاه خود را در این معادله پیدا و تعریف کند و باید ببیند که چگونه می‌شود ملاحظات امنیت ملی سلیقه‌ای و جناحی نباشد و یک نوع توافق و اجماع درباره این ملاحظات امنیت ملی هم وجود داشته باشد. باید در جامعه بر سر ملاحظات امنیت ملی و منافع عمومی اتفاق‌نظر نسبی وجود داشته باشد.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: رسانه‌ی متعلق به نظام طبعیتا محدودیت‌هایی مانند ملاحظات امنیت ملی و منافع عمومی را دارد و این مساله را هیچ‌کس نفی نمی‌کند اما این‌که تعریف این ملاحظات و منافع عمومی چیست و مصادیق آن کدام است؟، می‌تواند محل بحث، گفت‌وگو و تامل باشد. اگر تلویزیون بتواند باب گفت‌وگویی را در این زمینه باز کند، خوب است. همچنین از دیدگاه‌های کارشناسان،‌ صاحب‌نظران و نخبگان جامعه برای بحث در پیرامون آنچه که ملاحظات امنیت ملی را شکل می‌دهد، استفاده کند و آنچه ممکن است سلیقه‌ای باشد، تفکیک ایجاد کند.

فرقانی اظهار کرد: به نظرم هیچ‌کس مخالفتی ندارد آنجایی که منافع و امنیت ملی ما به خطر می‌افتد، ملاحظاتی از طرف تلویزیون رعایت شود. البته درباره آن‌چه اجماع نسبی وجود دارد باید این اتفاق بیفتد.

او در پاسخ به این پرسش که صداوسیما چه‌قدر به دغدغه‌های مردم توجه می‌کند؟، گفت: اگر صداوسیما به نیاز و علایق مردم جواب می‌داد، رسانه‌های خارج از کشور و شبکه‌های اجتماعی محل مراجعه مردم نبودند.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با بیان این‌که امروزه با واقعیت ویرانگری به اسم اخبار جعلی مواجهیم، اظهار کرد:  متاسفانه تعداد و حجم اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی بالاست و همین مساله کار تشخیص واقعیت از غیرواقعیت را برای مردم دشوار کرده است. البته اگر رسانه‌های سنتی درست عمل کنند، می‌توانند نقش مرجعیت برای تشخیص میزان صدق و کذب در اخبار برای عموم پیدا کنند. اما زمانی که رسانه‌های سنتی به هر دلیلی در تأمین نیازهای خبری مردم در زمان مناسب ناتوان بمانند، طبیعتا حق انتخاب برای مردم وجود دارد و کانال‌ها و دیگر منافذ اطلاع‌رسانی که ممکن است خیلی هم موثق نباشند، برای مردم به عنوان یک منبع خبری تبدیل می‌شوند.

منبع : عطنا