دو میثاق ضروری برای امنیت پایدار

عطنا؛ مساله تروریسم کور و خشونت سازمان‌یافته و افراطی نه مساله جدیدی است و نه محدود به جوامع و کشورهای خاص. متاسفانه این خطر جدی و فراگیر شده است و شرق و غرب هم نمی‌شناسد. هر روز چشم و ذهن ما آشنا با اینگونه مخاطراتی است که جریان تکفیری سازمان یافته داعش و القاعده مردم را در خاورمیانه، اروپا یا حتی شرق دور تهدید می‌کند. همانطور که بارها و بارها گفته شده و در ایران نیز از سوی رهبری انقلاب، رییس‌جمهور و مسوولان دولتی اعلام شده، مبارزه جهانی با خشونت سازمان یافته و تروریسم یک سیاست کلی بوده که باید با جدیت و دقت زیاد دنبال شود. نه تنها با ملتی متحد و جریان‌های سیاسی یکپارچه بلکه با جهانی متحد باید به مبارزه با تروریسم برویم. این خطر جهان اسلام را در بر گرفته و متاسفانه زادگاهش نیز در منطقه قرار دارد. همین امر باعث می‌شود تا مسوولیت مضاعفی به دوش عموم مسلمانان اعم ازشیعه و سنی باشد؛ حادثه‌ای که روز گذشته تهران را هم در بر گرفت و خانواده‌های زیادی را عزادار کرد. حادثه‌ای که ذهن‌ها را درگیر، قلب‌ها را مکدر و توجه عمومی را به خود جلب کرد. این حادثه نشان داد که باید جامعه و نظام ما همبسته‌تر و حساس‌تر از گذشته عزمی جزم برای خشکاندن ریشه‌ها، زمینه‌ها و نمونه‌های دیگر این حادثه داشته باشد. وضعیت اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ما نشان داده که ایران از جمله جوامعی است که به نسبت کشورها و جوامع دیگر مسلمان و حتی جهان از آسیب پذیری کمتری برخوردار است. دلیل عمده آن قوت و قدرت گرفتن فرآیند دموکراتیزاسیون، رشد مدنی و همبستگی‌های قومی و مذهبی کشور است. بهترین شاهد آن برگزاری انتخابات اخیر است که با همه عظمت و شکوه با کمترین حادثه‌ای مواجه نبود.
امروز ابعاد و دامنه‌های تروریسم و افراطی‌گری سازمان یافته نشان می‌دهد که حتی چنین جوامعی نیز برکنار از چنین حوادثی نیستند. به این اعتبار باید به چند ضرورت توجه کرد. ضرورت نخست این است که تروریسم داعشی یک مساله جدی و مبتلابه است و نباید خیال‌ها از این خطر آسوده باشد. با وجود تلاش‌های ارزنده‌ای که نیروهای امنیتی ایران داشته و دارند و امروز نیز باید از فعالیت‌های‌شان تقدیر کرد اما جامعه ما نیز مانند جهان نیازمند امنیت پایدار است.
تامین امنیت پایدار تنها مساله‌ای امنیتی نیست بلکه ابعادی اجتماعی، سیاسی وفرهنگی نیز دارد. نباید اجازه داد تا زمینه‌های اجتماعی و سیاسی رشد تروریسم شکل بگیرد. حکومت، دولت و جریان‌های سیاسی و جامعه متحدا باید در برابر افراطی‌گری و تروریسم چه در وجه امنیتی و نظامی و چه وجه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایستادگی کنند. شاید بتوان گفت امروز بیش از هر زمان دیگر جریان‌ها باید نشان دهند که نه تنها در میدان دموکراسی و سیاست با همدیگر رقابت قانونمند می‌کنند؛ در عین حال در برابر امنیت ملی در کنار همدیگر متحد می‌ایستند.
حادثه تروریستی در ایران نشان داد که نیازمند دو میثاق بزرگ در کشور هستیم. یکی میثاق میان نخبگان عرصه سیاست، هسته اصلی سیاسی و کنشگران تاثیرگذار است و یکی هم یک قرارداد اجتماعی است، میان حاکمان و شهروندان. در سطح میثاق سیاسی باید فارغ از هر نوع تفاوت نظر و جهت‌گیری‌های متفاوت همه جریان‌های سیاسی به دولت و نظام برای تعمیق و تداوم بخشی به امنیت پایدار کمک کنند. همه باید پیرامون شعار امنیت ملی در کنار هم قرار گیرند و در سطح قراردادهای اجتماعی هم بین شهروندان و جامعه مدنی و حاکمیت هر گونه زمینه منازعه مرتفع شده و کاهش یابد و نوعی وحدت قومی، مذهبی و اجتماعی در سطوح مختلف در کشور دنبال شود.

هادی خانیکی، مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی